Σύντομο λεξικό ορολογίας για νέους χρήστες στο Linux

Το Linux με την αυξανόμενη δημοτικότητα που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια, οδηγεί τους νέους χρήστες σε άγνωστα μονοπάτια και έξω απο τα στεγανά στα οποία ήταν συνηθισμένοι τόσα χρόνια. Ο νέος χρήστης καλείται να κατανοήσει και να αφομοιώσει ορολογίες άγνωστες και συνάμα "περίεργες" για τα μέχρι τώρα δεδομένα που είχε στο μυαλό του για τον κόσμο των υπολογιστικών συστημάτων. Παρακάτω συγκέντρωσα ένα σύντομο, απλό οδηγό με μερικές από τις βασικές έννοιες που χρησιμοποιούνται από τους χρήστες του Linux.
Desktop Environment - Γραφικό περιβάλλον

Σε αντίθεση με τα Windows και το MacOS X, το Linux δεν έχει μόνο ένα interface (διεπαφή), αλλά πολλές. Οι χρήστες μπορούν να εναλλάσσουν το περιβάλλον εργασίας τους μεταξύ διαφόρων διεπαφές ανάλογα με τις ανάγκες και τον τρόπο με τον οποίο προτιμούν να χρησιμοποιούν τον υπολογιστή τους. Αυτές οι διάφορες διασυνδέσεις/διεπαφές γνωστές ως "γραφικά περιβάλλοντα" χαρακτηρίζονται απο τον διαφορετικό τρόπο που εμφανίζονται οπτικά και λειτουργικά στον χρήστη. Οι πιο δημοφιλής απο τις διεπαφές που θα συνατίσει ενας νέος χρήστης στο Linux είναι ή το Gnome ή το KDE. Κάθε περιβάλλον είναι μια συλλογή εργαλείων και εικονιδίων για την οπτικοποίηση στην οθόνη της ψηφιακής πληροφορίας.

X Window System - Σύστημα Παραθύρων X (γνωστό και ως X11 ή απλά X)

Το Σύστημα Παραθύρων X, είναι πρωτόκολλο απεικόνισης για τη δημιουργία "παραθύρων" στην οθόνη ενός υπολογιστή. Το Σύστημα X ξεκίνησε στο MIT το 1984. Παρέχει τη βασική λειτουργικότητα στον υπολογιστή μας να ανοίγει, να κλείνει τα παράθυρα και να διαχειρίζεται έτσι την προβαλλόμενη πληροφορία. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα στρώμα που επιτρέπει στις εφαρμογές να μιλήσουν με το υποκείμενο hardware (υλισμικό). Ένα περιβάλλον επιφάνειας εργασίας όπως το GNOME ή το KDE τρέχει πάνω από τα X Windows System για να παρέχει τα πρόσθετα χαρακτηριστικά των παραθύρων και την γραφικά εμφάνιση.

Distribution - Διανομή

To Linux έρχεται σε πολλές διαφορετικές υλοποιήσεις τις λεγόμενες διανομές. Κάθε διανομή παρέχει μια συλλογή από προγράμματα, εργαλεία και γραφικό περιβάλλον για να κάνει δική της ξεχωριστή εκδοχή του Linux. Μεγάλο μέρος του λογισμικού είναι κοινές στις διάφορες διανομές, αλλά είναι "συσκευασμένο" με διαφορετικό τρόπο. Τυπικά παραδείγματα διανομών είναι τα OpenSuse, Ubuntu, Red Hat και Fedora. Διαφορετικές διανομές μπορεί να περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, το δικό τους εργαλείο για τη διαχείριση του λογισμικού, ή εργαλείο δικτύωσης ή ακόμη και τις δικές του εφαρμογές. Διαφορετικές διανομές συσκευάζονται με στόχο διαφορετική κατηγορία χρηστών: για τους απλούς χρήστες (π.χ. Ubuntu Linux), τους έμπειρους χρήστες (π.χ. Gentoo Linux) τις επιχειρήσεις (π.χ Red Hat Linux) και ούτω καθεξής.

Linux kernel - Πυρήνας Linux

Ο πυρήνας είναι η καρδιά ενός συστήματος Linux. Ο πυρήνας είναι το κυριότερο στοιχείο σε όλες τις διανομές του Linux και βασικός του ρόλος είναι να ελέγχει τον τρόπο με τον οποίο το λογισμικό και το υλικό αλληλεπιδρούν. Ο πυρήνας καθορίζει επίσης τι είναι Linux: κάθε λειτουργικό σύστημα χτισμένο πάνω σε αυτό, είναι γνωστό ως "Linux" , ακόμη και αν έχει ένα διαφορετικό όνομα διανομής πχ Ubuntu.

Live CD

Ένα Live CD είναι μια έκδοση του Linux που μπορεί να εκτελεστεί απευθείας από ένα CD χωρίς να χρειάζεται να εγκατασταθεί σε ένα σκληρό δίσκο. Μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο καθένας για να δοκιμάσει μια έκδοση του Linux προσωρινά σε ένα καινούριο υπολογιστικό σύστημα για να ελέγξει π.χ. την συμβατοτητά του με αυτό.

Package formats - Φορμά λογισμικών πακέτων

Οι εφαρμογές και τα λογισμικά για το Linux διανέμονται σε διάφορες μορφές. Τα περισσότερα λογισμικά των Windows διανέμονται ως αρχεία .exe . Αντίθετα τα λογισμικά του Linux μπορούν να διανέμονται σε διάφορες μορφές όπως Deb, RPM, Yum και πολλά άλλα ανάλογα τις διανομές για τις οποίες προορίζονται. Παραδείγματα είναι το Ubuntu που χρησιμοποιεί το. Deb και η μορφή RPM η οποία δημιουργήθηκε από τη Red Hat. Οι χρήστες που θέλουν να εγκαταστήσουν εφαρμογές για τη διανομή τους, θα πρέπει να χρησιμοποιούν το σωστή μορφή, έτσι ώστε οι εφαρμογές μπορούν να παρακολουθούνται και να αναβαθμιστούν σωστά. Για αυτό το σκοπό κάθε διανομή έχει τoν "Διαχειρηστή Εφαρμογών" κατι παρόμοιο με την Προσθαφαίρεση Προγραμμάτων των Windows, που έχει όμως περισσότερες δυνατότητες όπων το να μπορεί ο χρήστης να προσθέτει διάφορες "πηγές λογισμικού" απο όπου κατεβάζει αυτόματα και κάνει εγκατάσταση τις αγαπημένες του εφαρμογές.

Shell, terminal or console- Κέληφος, τερματικό εντολών ή κονσόλα

Το κέλυφος του Linux όπως το Command Prompt των Windows, είναι ένας τρόπος για να αλληλεπιδρά κανείς με έναν υπολογιστή Linux χρησιμοποιώντας εντολές κειμένου και όχι γραφικό περιβάλλον. Για ορισμένους χρήστες, ιδίως τους χρήστες τους διαχειρηστές των Linux Server, αυτό εξακολουθεί να είναι ο προτιμώμενος τρόπος για τον έλεγχο ενός υπολογιστή. Για τους χρήστες υπολογιστών γραφείου το προτημάται η χρήση του γραφικού περιβάλλοντος, που προσφαίρει τα ίδια πρείπου πράγματα αλλά δεν απαιτεί απο τον χρήστη να γνωρίζει τις κατάλληλες εντολές. Το τερματικό, είναι ουσιαστικά και αυτό μια εφαρμογή σε ένα γραφικό περιβάλλον εργασίας που παρέχει στους χρήστες πρόσβαση σε εξειδικευμένες δυνατότητες του Linux.

Ext3, Ext4, BTRFS File systems - Συστήματα αρχείων

To ΕΧΤ4 είναι ένα σύστημα αρχείων, που καθορίζει τον τρόπο οργάνωσης των αρχείων σε έναν σκληρό δίσκο. Στα Windows της Microsoft χρησιμοποιούνται τα συστήματα αρχείων NTFS και FAT32. Τα περισσότερα σημερινά συστήματα Linux κάνουν χρήση το σύστημα αρχείων ext4 το για τη διαχείριση των δεδομένων που βρίσκονται στο σκλυρό δίσκο. Το BTRFS θεωρείται ο διάδοχος του ext4 και έχει ήδη συμπεριληφθεί μαζί με ext4 σε πολλές διανομές Linux.

Πηγή : http://cerebrux.comli.com/documents/articles/2010/06/sintomo-lexiko-oro…